‘Ogenblikken’, prachtige uitgave van Breidablick over ‘lichtmomenten’

De nieuwste uitgave van Kristallijn van de Raphaëlstichting, maandblad nr. 6 van februari 2010, bevat de volgende bespreking door Jan Verweij:

Door de HKZ is het cyclisch werken met SMARTgeformuleerde doelen steeds meer gemeengoed aan het worden. Aan de ene kant wordt dat als een steun ervaren, maar aan de andere kant ook als een systeem dat alleen de uiterlijke kwaliteit meet en niets zegt over de innerlijk kwaliteit van de zorg. En dat ook veel onderhoud (en dus tijd) vraagt. Zo mag het turven van het aantal gehaalde doelen uit de handelingsplannen dan wel een indicatie voor kwaliteit opleveren, maar zegt het eigenlijk niets over de werkelijke begeleiding van bewoners. Vandaar het initiatief dat Breidablick genomen heeft om een andere kwaliteitsindicator ‘uitkomst van zorg’ te introduceren: de verhalende beschrijving van zgn. ‘lichtmomenten’.

Met een lichtmoment wordt een bijzondere gebeurtenis bedoeld tussen bewoners onderling of tussen medewerkers en bewoners. In zijn oproep om lichtmomenten voor een bundel in te sturen in de (toen nog) Veerman van december 2008, schreef Ton Beemster over de achterliggende gedachte: ‘(-) wanneer aangetoond kan worden dat een redelijk aantal bewoners binnen de gemeenschap waarin zij leven en werken tot bijzondere momenten kunnen komen, is er sprake van een sterke innerlijke kwaliteit, omdat er basale voorwaarden aanwezig moeten zijn om de bewoners tot zulke ervaringen te laten komen.’

De certifeerder (DNV) was erg enthousiast over het plan. En ook over het resultaat: het boek Ogenblikken dat tot verassing van veel Breidablickmedewerkers onderdeel van hun kerstpakket bleek uit te maken.

Oorspronkelijk

Ogenblikken is een oogstrelende en hartverwarmende uitgave geworden! In de eerste hoofstukken staan de verhalen die werden opgetekend door journaliste en kinderboekenschrijfster Mirjam Elias, afgewisseld met beschrijvingen van de lichtmomenten.

Je hoeft de medewerkers en de bewoners niet te kennen om toch een heel levendig beeld te krijgen van het samenleven op een instelling als Breidablick. Warmte, betrokkenheid en oorspronkelijkheid is wat er uit die verhalen naar voren komt.

Het tweede deel van het boek nodigt de lezer uit tot reflectie. Zo is er een hoofdstuk opgenomen waarin fragmenten staan ‘uit de literatuur of ander werk’ over het bijzondere ogenblik ‘waarop de schrijver iets ervaart van een eenheid van tijd, ruimte en licht.’ Ook het hoofdstuk Naklank, geschreven door Ton Beemster en dat bestaat uit korte stukjes ‘die een overdenking vragen van de tijd in relatie tot ruimte en het licht’, noopt tot rustig lezen en herlezen.

In het laatste hoofdstuk is de partituur van een compositie van Hendrik Jacobs afgedrukt, ‘Piano ogenblikken’. Na lezing van Ogenblikken kunnen we gerust stellen dat de doelstelling om de innerlijke kwaliteit zichtbaar te maken, volop gehaald is. De lichtmomentverhalen zijn enthousiastmerend en kunnen bij de lezer het gevoel oproepen: ‘Ja, daar doe ik het voor’.

Het meer beschouwelijke tweede deel geeft het thema diepgang en vraagt – zoals gezegd – een heel ander leestempo. Zo blijft Ogenblikken nog heel wat ogenblikken zijn waarde behouden.

Het boek is nog te verkrijgen in de winkel van Breidablick of te bestellen via de receptie (0299) 68 96 89. Kosten: € 18.

Jan Verweij